Wyobrażacie sobie słowo, które ma blisko… 500 znaczeń? Dla użytkownika języka polskiego taka sytuacja jest nie do pomyślenia. Ale już dla Anglika czy Amerykanina – i owszem.
W pojedynkę i z innymi
Jak można wyczytać w słowniku wydawnictwa Oxford, rekordzista pod tym względem – niepozorne słowo „set”, może być odczytane aż na 464 sposoby! Podstawowe znaczenia zna niemal każdy, kto uczył się angielskiego. Czasownik „set” znaczy mniej więcej tyle, co „umieścić”, „ustawić”, rzeczownik, jak łatwo się domyśleć, to „zestaw”, „seria”, a przymiotnik ‒ „ustalony”. Gdzie pozostałych kilkaset znaczeń? Już wyjaśniamy. Otóż „set” to bardzo wdzięczne i przydatne słowo – może występować samo, ale lubi też towarzystwo innych słów, z którymi tworzy czasowniki złożone, czyli phrasal verbs. I tak „set down” – jedno z wielu takich wyrażeń, które można stworzyć na bazie słowa „set”, znaczy zarówno „ustalić”, „odnotować”, jak i… „posadzić”. Z kolei „set up” oznacza „nagrać” albo „montować”.
Nie tylko „set”
Innymi popularnymi słowami o wielu znaczeniach są między innymi słowa: „run”, „take”, „stand”, „get”, „turn”, „put”, „go”, „fall”. Przyjrzyjmy się kilku z nich.
Run and go!
Kolejnym słówkiem o dużej liczbie znaczeń w języku angielskim jest czasownik „run”, który można przełożyć na język polski na kilkaset różnych sposobów. W podstawowej wersji „run” tłumaczy się po prostu jako „biegać”. Jednak to słowo może opisywać rozmaite czynności, w tym na przykład to, że komputer wykonuje jakiś program (a computer runs a program) albo to, że samochód jest zasilany przy użyciu gazu (a car runs on gas). Rekordy w zakresie wielokrotności znaczeń bije również słowo „go”, które w zależności od kontekstu może być używane jako czasownik, rzeczownik, a nawet przymiotnik. Jego podstawowe znaczenie to „iść”, a w bardziej ogólnym kontekście „przenosić z jednej pozycji do drugiej”. „Go” często stanowi element wyrażeń wulgarnych.
To take i to get
Najbardziej podstawowe znaczenie czasownika „take” to „wziąć”. Czasownik ten może być używany wtedy, gdy chcemy powiedzieć, że coś stało się czyjąś własnością. Jednak wyraz ten stanowi częsty element tak zwanych phrasal verbs, czyli wyrażeń idiomatycznych będących połączeniem czasownika oraz przyimka. Dużą popularnością w języku angielskim cieszy się również czasownik „get” tłumaczony w najprostszy sposób jako „dostać”. Można używać go do określania różnych czynności, w tym na przykład kupna napoju lub posiłku, otrzymania podwyżki czy oceny w szkole lub pracy. Co ciekawe, czasownik „get” może być stosowany nawet do wyrażania stanów i emocji.
Stand, fall…
W ścisłej czołówce słówek o największej liczbie znaczeń znajdują się również czasowniki „stand” i „fall”. Znaczenie tego pierwszego to oczywiście „stać”, a szerszym kontekście oznacza ono „utrzymanie stojącej, prostej pozycji”. Można go użyć również wtedy, gdy chce się powiedzieć o czymś, co zachowuje swój niezmieniony stan. Jako rzeczownik „stand” oznacza natomiast miejsce, na przykład w postaci półki, z którego sprzedawane są rozmaite produkty. Popularnym w języku angielskim jest również przeciwieństwo słowa „stand”, czyli „fall”’, które w ogólnym znaczeniu oznacza „upaść”, choć może być stosowane również wtedy, gdy chcemy powiedzieć, że ktoś się zakochał – „somebody fall into love”.
Strike?
Pierwszą dziesiątkę słów o największej liczbie znaczeń w języku angielskim zamyka czasownik „strike”, który oznacza wykonanie ruchu uderzenia w wielu dyscyplinach sportowych, takich jak baseball czy kręgle. Czasownika „strike” można również użyć wtedy, gdy chce się powiedzieć o nagłym przypływie silnych emocji.
Czy można zapamiętać wszystkie wersje znaczenia danego słowa?
Takie pytanie wielokrotnie słyszą od kursantów nauczyciele szkoły językowej K&K School of English. Skoro jest tak wiele znaczeń, to czy jesteśmy w stanie poznać je wszystkie? Najczęściej jest oczywiście używanych tylko kilkanaście/kilkadziesiąt najpopularniejszych znaczeń tych słów. O reszcie wiedzą pewnie tylko dociekliwi studenci lubiący wertować słownik. Jeśli nie należysz do tego grona, nie martw się! Rodowity Anglik czy Amerykanin też najprawdopodobniej nie zna wszystkich możliwych tłumaczeń jednego słowa o największej liczbie znaczeń. Ważne, by znać te najpopularniejsze tłumaczenia i konteksty.