Przypadek jest kategorią gramatyczną, przez którą odmienia się m.in. rzeczowniki, liczebniki, przymiotniki czy zaimki. W polszczyźnie mamy 7 przypadków i ich stosowanie jest dla nas naturalne – nawet w sytuacji, gdy nie pamiętamy ich nazw czy pytań, na które odpowiadają. Angielska morfologia, a szczególnie fleksja, jest zdecydowanie prostsza, co także jest jednym z powodów popularności tego języka.
Rola gramatycznych przypadków
W praktyce w angielskim nie występuje system deklinacyjny w takiej postaci, jaką znamy z języka polskiego. Oznacza to, że rola gramatycznych przypadków również jest bardzo mocno ograniczona. Po angielsku „przypadki gramatyczne” są tłumaczone jako grammatical cases. Najczęściej o przypadku decyduje składnia zdania. Wyjątkiem od tej reguły są zaimki osobowe, którym mogą być przypisane trzy przypadki. Są to nominative case, czyli mianownik, genitive case, czyli dopełniacz, oraz objective case, czyli celownik/biernik. I tak zaimki w angielskim mianowniku przyjmują kolejno formy: I, you, he, she, it, we, they. W dopełniaczu zmieniają się w zaimki dzierżawcze my/mine, your, his, her, its, our, their, zaś w bierniku/celowniku me, you, him, her, it, us, them. Dopełniacz w języku angielskim ma jeszcze jedną konstrukcję, która pozwala na tworzenie jego formy również od nazw własnych, a nie tylko zaimków.
Konstrukcja gramatyczna
Wspomniana konstrukcja gramatyczna związana z tworzeniem dopełniacza od angielskich rzeczowników i nazw własnych zwana jest dopełniaczem saksońskim. Przyjmuje ona zapis –‘s (apostrof + „s”) na końcu wyrazu, np. father’s car (samochód ojca). Z kolei wyrazy w liczbie mnogiej, które są zakończone na „s”, posiadają sam apostrof, np. boys’ toys (zabawki chłopców). Jak z kolei powiedzieć po angielsku: „odmieniać przez przypadki”? To decline.
Współczesny angielski – konstrukcje analityczne zamiast systemu fleksyjnego
Odmiana przypadków za pomocą rozbudowanej fleksji, co jest charakterystyczne na przykład dla języka polskiego, została z czasem zastąpiona w języku angielskim przez tzw. konstrukcje analityczne. Określanie funkcji gramatycznej rzeczowników w zdaniu zostało przejęte przez: przyimki, kolejność wyrazów w zdaniu oraz wspomniany wcześniej dopełniacz saksoński. Mianem przyimka określa się tę część mowy, która łączy się z innymi wyrazami, nadając im określony sens. Przyimki tworzą pary z rzeczownikami, przymiotnikami, liczebnikami – takie połączenie nazywane jest wyrażeniem przyimkowym. Ponadto mogą łączyć się z czasownikami, a dobry przykład funkcji, jaką pełnią przyimki w kontekście przypadków stanowią tzw. phrasal verbs, czyli czasowniki złożone. Są to czasowniki, które poprzez połączenie z przyimkiem lub przysłówkiem zmieniają swoje pierwotne znaczenie. Można przytoczyć następujące przykłady:
bring – przynosić, lecz bring up – wychowywać,
get – dostawać, lecz get along with – dogadywać się,
take – brać, lecz take off – odlatywać.
W języku angielskim występuje wiele czasowników frazowych, a jedynym sposobem na ich opanowanie jest nauczenie się ich na pamięć. Znajomość czasowników frazowych jest bardzo ważna, ponieważ Anglicy często z nich korzystają.
Kolejność wyrazów w zdaniu
Następny sposób na określenie funkcji gramatycznej poszczególnych części zdania to zastosowanie odpowiedniej kolejności słów. W języku angielskim niemożliwe jest zamienienie miejscem podmiotu i orzeczenia bez utraty sensu zdania. Przykład: zdanie takie jak „ja kocham ją” może w języku polskim mieć różny szyk, przy zachowaniu tego samego sensu: „ja ją kocham”, „kocham ją ja” itd. Tymczasem w języku angielskim istnieje tylko jedna możliwość: I love her. Poprzez wykorzystanie odpowiedniego szyku (w angielskim domyślnie jest to SVO (Subject-Verb-Object, czyli podmiot-orzeczenie-dopełnienie) rozmówca określa sens gramatyczny poszczególnych części zdania. W ten właśnie sposób kolejność słów pełni funkcję podobną do tej, jaką w innych językach pełni przypadek gramatyczny. Oczywiście kolejność słów w zdaniu nie zawsze będzie taka sama – wiele zależy na przykład od tego, co osoba wypowiadająca się chce zaakcentować w swojej wypowiedzi (tzw. emphasis).
Gramatyka w szkole językowej to podstawa!
Kwestia gramatyki to ważny element zajęć z języka angielskiego prowadzonych w naszej szkole K&K School of English w Krakowie. Jeśli potrzebujesz usystematyzować swoją wiedzę z tego zakresu, jesteś w najlepszym miejscu! Zapraszamy Cię do udziału w lekcjach z naszymi lektorami. Sprawdź naszą ofertę i zapisz się już dziś!