Obecnie oficjalnymi językami na Filipinach są filipiński i angielski. Jeszcze do 1898 roku, czyli do odzyskania niepodległości przez Filipiny, w tym wyspiarskim kraju powszechnie mówiono w filipińskiej odmianie języka hiszpańskiego. Dzisiaj posługują się nim już tylko niektórzy Filipińczycy, a liczba użytkowników tego standardu hiszpańskiego z roku na rok maleje.
Różne wersje hiszpańskiego
Język hiszpański jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych języków na świecie. Posiada wiele dialektów, które różnią się między sobą głównie w wymowie, słownictwie i zapisie, nieco mniej w gramatyce. Występują dość spore różnice pomiędzy hiszpańskim używanym
w Hiszpanii, a tym, jakim posługują się mieszkańcy Ameryki Południowej czy Północnej.
Skąd się wziął hiszpański w Azji?
Jednym z wielkich odkryć geograficznych było dotarcie Magellana na Filipiny. Odkrywca przybył na wyspy znajdujące się na Oceanie Spokojnym w 1521 roku. Przyłączył je wówczas do Królestwa Hiszpanii. Pierwsza kolonia w Filipinach powstała jednak dopiero w 1565 roku. Stworzył ją Miguel López de Legazpi, konkwistador przybyły z Meksyku. Tak powstały Hiszpańskie Indie Wschodnie.
Rządy z Meksyku
Od początku swego istnienia aż do 1821 roku Hiszpańskie Indie Wschodnie były rządzone przez Dowództwo Generalne Filipin jako terytorium wicekrólestwa Nowej Hiszpanii, którego centrum był Meksyk. Hiszpania przejęła bezpośrednie rządy nad Filipinami dopiero w 1821 roku – po tym, jak Meksyk odzyskał niepodległość. Z tego właśnie powodu filipiński hiszpański to dialekt, który najbardziej przypomina hiszpański w standardzie meksykańskim.
Język hiszpański jako język kreolski
Język hiszpański jest obecny na Filipinach nie tylko w postaci filipińskiej wariacji hiszpańskiego. To na jego podstawie powstał język kreolski o nazwie chavacano. Tym językiem posługuje się około 300 tysięcy mieszkańców Filipin. Chavacano posiada najwięcej wspólnego z hiszpańskim na poziomie słownictwa. Gramatyka tej kreolskiej mowy czerpie z kolei z języków rdzennych, takich jak cebuano czy tagalog.
Edukacja
Chociaż liczba osób posługujących się hiszpańskim na Filipinach maleje, istnieją inicjatywy mające na celu zachowanie tego języka jako dziedzictwa kulturowego. Niektóre szkoły wciąż oferują nauczanie w tym języku. Organizacje społeczne i programy edukacyjne starają się przywrócić zainteresowanie nauką języka hiszpańskiego, by młodsze pokolenia mogły zdobyć dostęp do swojej przeszłości.
Dziedzictwo
Choć język hiszpański na Filipinach utrzymuje się jedynie w ograniczonych kręgach, jego obecność w historii i kulturze kraju jest oczywista. Filipińska literatura, sztuka, muzyka i religia niosą wpływy hiszpańskie, które przetrwały wieki. Pamiątki kolonialnej przeszłości można odnaleźć w architekturze starych kościołów, klasztorów i budynków rządowych, które wciąż zdobią krajobraz.
Literacki wpływ języka hiszpańskiego
Język hiszpański miał istotny wpływ na rozwój literatury na Filipinach. W okresie kolonialnym wielu filipińskich pisarzy tworzyło w tym języku, a ich prace zdobywały rozpoznawalność zarówno w kraju, jak i za granicą. Ich literatura często skupiała się na tematach związanych z tożsamością narodową, walką o niepodległość i codziennym życiu Filipińczyków.
Znani pisarze, tacy jak José Rizal, który jest uważany za narodowego bohatera Filipin, tworzyli w języku hiszpańskim. Jego najsłynniejsza powieść „Noli Me Tangere” (Nie dotykaj mnie) była krytyką hiszpańskiego panowania i stała się symbolem oporu i aspiracji narodowych. Choć język hiszpański przestał być dominującym na Filipinach, literatura pozostawiona przez pisarzy tamtego okresu stanowi cenny dokument historyczny ukazujący myśli i dążenia Filipińczyków w tamtym czasie.
Festiwal „Dia del Galeón”
Festiwal „Dia del Galeón”, czyli Dzień Galeonu jest corocznym wydarzeniem organizowanym na Filipinach, które ma na celu uczcić historyczne powiązania między Hiszpanią a tym azjatyckim archipelagiem. Nazwa festiwalu nawiązuje do galeonów, czyli dużych hiszpańskich żaglowców, które odgrywały kluczową rolę w wymianie handlowej między Hiszpanią a Azją, w tym Filipinami.
Podczas festiwalu, który przypada na 8 października, różne miasta na Filipinach organizują wydarzenia kulturalne, wystawy, pokazy artystyczne i konferencje, przybliżające mieszkańcom historię kolonialnej przeszłości kraju. To okazja do celebracji kultury, sztuki, muzyki i dziedzictwa hiszpańskiego, które wciąż wpływa na życie mieszkańców Filipin.
Przyszłość języka hiszpańskiego na Filipinach
Choć język hiszpański nie jest już dominujący na Filipinach, to wciąż pozostaje żywym elementem dziedzictwa kulturowego. Dzisiejsi Filipińczycy odkrywają swoją przeszłość poprzez zachowane zwyczaje, obyczaje i wartości. Wspomnienie hiszpańskiej kolonizacji przypomina im o złożoności ich historii i wielokulturowej tożsamości.
O kulturze języka hiszpańskiego, nie tylko na Filipinach, dowiesz się sporo podczas zajęć w szkole językowej K&K School of English w Krakowie. Przyjdź do nas i poszerz swoje horyzonty!