Baskowie to lud zamieszkujący pogranicze Hiszpanii oraz Francji. Choć jego przedstawicieli jest około dziesięciu milionów na całym świecie, to jedynie trochę ponad 2,5 miliona mieszka się w Europie, reszta zaś żyje na emigracji, głównie w krajach Ameryki Łacińskiej. Baskowie należą do jednej z najbardziej interesujących grup etnicznych w Europie, ponieważ nie da się jednoznacznie udowodnić ich pochodzenia, które na pewno jest odmienne od pochodzenia ich sąsiadów.
Euskara – najbardziej tajemnicza mowa w Europie
Euskara lub euskera to inne określenie dla języka baskijskiego, którego użytkownicy zamieszkują głównie obszar południowego i południowo-wschodniego wybrzeża Zatoki Biskajskiej. Istnieją spory dotyczące przynależności tej mowy do określonej rodziny językowej. Językoznawcy wskazują na pewne podobieństwa pomiędzy baskijskim a językami kaukaskimi, japońskim a nawet mowami amerykańskich Indian. Ponadto euskara posiada cechy wspólne dla języków kartwelskich, czyli wywodzących się z terenów Gruzji.
Z drugiej zaś strony, niektórzy lingwiści klasyfikują esukerę jak jeden z hipotetycznych języków waskońskich, które miałyby obowiązywać na terenach zachodniej Europy przed pojawieniem się języków indoeuropejskich. Pozostałościami po nich miałyby być nazwy rzek, gór i terenów, których pochodzenia próżno doszukiwać się w językach indoeuropejskich. Istnieje nawet hipoteza, że baskijski należy do rodziny języków, z którymi spokrewniony miałby być język sumeryjski, czyli najstarsza pisana mowa na świecie.
Wyjątkowość euskery i samych Basków opiera się również na dwóch innych podstawach: po pierwsze, jak już wcześniej wspomniano, euskera nie jest językiem, który tak jak wszystkie inne mowy Europy Południowej i Środkowej wywodzi się z trzonu języków indoeuropejskich. Jest on znacznie starszy, co pozwala przypuszczać, że Baskowie zamieszkiwali swe tereny na długo przed przybyciem Indoeuropejczyków. Po drugie zaś, język baskijski, ze względu na wyizolowanie społeczeństwa oraz opór przed procesem chrystianizacji, posiada unikatowe słownictwo z zapożyczeniami pochodzącymi jedynie z hiszpańskiego, włoskiego i francuskiego. O niezrozumiałości mowy ludu znad Zatoki Biskajskiej wspominali już rzymscy historycy.
Natomiast dzisiaj euskera przeżywa swe odrodzenie, jest popularyzowana na terenie Kraju Basków i poza nim, coraz więcej młodych Basków zaczyna się nim posługiwać. Nie zapominajmy także o tym, że euskera posiada status języka urzędowego i jest jednym z wykładowych w szkołach i na uniwersytetach.